Miejscowości w gminie

 

BISKUPICE 


Niewielka wieś położona na lewym brzegu Ślęży, na wys. ok. 147 m. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1291 r. pod nazwą Biacupiz. W 1387 r. wymieniana jest jako Bischwitz, na początku XX w. jako Bischowitz, przed II wojną światową zmieniona na Loheichen..

We wsi trzy ciekawe budynki mieszkalne.

Ul. Świerczewskiego 10 - dawny dwór z XVIII w. przebudowany w końcu XIX w. - jednopiętrowy, nakryty dachem mansardowym z naczółkami i lukarnami. Elewacja boczna ozdobiona gzymsem nad parterem. Ul. Świerczewskiego 8, budynek z 1834 r. jednopiętrowy z ozdobnymi gzymsami międzykondygnacyjnymi, z dachem dwuspadowym z naczółkami, krytym dachówką. 01. Świerczewskiego 2 - budynek z 1880 r, parterowy z poddaszem mieszkalnym. Dach dwuspadowy z naczółkami kryty dachówką.
Ludność zajmuje się rolnictwem , uprawą zbóż, buraka cukrowego.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości:
1350 r. - Biskupicz;
1398 r.- Bischwitz;
1783 r. - Bischowitz?
1845 r. - Bischkowitz, vulgo Bischwitz;
1898 r. - Bischowitz;
1937 r. - Loheichen

2. Historia wsi i dóbr:
Majątek rycerski. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1350 r.. W tym czasie miejscowość należy do miasta Wiązowa i wraz z nim zostaje przez księcia ziębickiego Mikołaja zwolniona od płacenia ceł, podatków orz innych zobowiązań z tytułu prawa książęcego. W 1783 r. wieś należy do pani Stegmannin. Jest tam folwark, młyn wodny, owczarnia. Miejscowość liczy 123 mieszkańców. W 1845 r. właścicielem wsi jest pan Ferdynand von Stegmann. Znajduje się w niej folwark, młyn wodny, szkoła oraz 18 domów. Wśród 133 mieszkańców jest 3 rzemieślników. W 1898 r. majątek obejmuje tereny o powierzchni 215 ha, w tym 178 ha pól. Działa tam także młyn parowy. W 1917 r. majątek należy do pana C. P. von Raehrich. Gospodarka opiera się na uprawie buraków cukrowych, ziemniaków i zbóż.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1350 r. - miasto Wiązów;
1783 r. - pani Stegmannin;
1845 r. - pan Ferdynand von Stegmann;
1917 r. - pan C. P. von Raehrich.

 

DANKOWICE 


Ważne wydarzenia historyczne związane  z wsią Dankowice:

poprzednie nazwy miejscowości:

1352 rok Dancewicz
1783 rok Dankwitz
od 1945 roku Dankowice

właściciele Dankowic: 
1346 rok Ludwig van Siegrath
1830 rok Gotfried Grieger
1845 rok baron von Nostitz
1876 rok Eugen von Wagenhoff
1910 rok Ernst von Wagenhoff
1937 rok von Wagenhoff radny rady krajowej
okręgu Eifhorn (Hanoweru) - nie
wymieniony z imienia

wzmianki w materiałach pisanych:

  • 1796 rok - opis Śląska F.A. Zimerman - wieś należała do Karla Sigismunda von Prortenera. Znajdował się tu folwark, wiatrak, siedem dużych gospodarstw i żyło 204 mieszkańców

  • 1845 rok - przegląd miejscowości Śląska - J.G.Kune - właściciel porucznik Ernst Friedrich Schafer. Wieś liczyła 35 domów, 262 mieszkańców, folwark, wiatrak, browar, 9 warsztatów rzemieślniczych, 1 sklep, hodowano 700 merynosów

  • 1876-1937 r. - ksiegi adresowe. Wynika z nich, że wieś jako dobro rycerskie pozostawała przez cały czas w posiadaniu jednej rodziny von Wagenhoff

  • Wymieniany w 1873 r. i 1898 r. Eugen von Wagenhoff był porucznikiem dragonów.

  • Następny właściciel wymieniany w 1910 roku Ernst von Wagenhoff jako porucznik w 1926 roku jest już majorem.

  • W 1937 roku właściciel nie jest wymieniony z imienia doktor praw von Wagenhoff radny rady krajowej okregu Eifhorn (Hanoweru) a generalnym pełnomocnikiem jest Eberhardt von Wagenhoff

Przez okres od 1898 do 1930 roku dobra były dzierżawione. Wielokrotnie wymienia się tego samego dzierżawcę. Jest nim radca Ernst Brandt z Pożarzyc.

Dankowice jako dobro rycerskie zaistniało dopiero w XIX wieku i jest bardzo prawdopodobne, że wiązało się z wojna prusko-francuską. Pierwszy właściciel dobra rycerskiego (określenie użyte w 1873 r. - pierwsza księga adresowa Śląska) był oficerem armii pruskiej, można przypuszczać, że otrzymał on od króla Dankowice w uznaniu zasług wojennych.

Dankowice nie były stałą siedziba von Wagenhoffów. Przez dłuższy czas dobro pozostawało w dzierżawie.
Najlepsze czasy przypadają na okres międzywojenny. Wtedy powstała większość istniejących gospodarczych zabudowań folwarcznych. Pałac w Dankowicach pełnił funkcję zarządu dóbr.

przed II wojną światową:
We wsi przed wojną istniały warsztaty rzemieślnicze: dwie stolarnie w budynkach nr 4 i 26, rozlewnia wody w budynku nr 3, sklep wielobranżowy w budynku nr 15 oraz rzeźnia, sklep masarski, restauracja i sala taneczna w budynku nr 2.

w czasie II wojny światowej:
W 1945 roku za Dankowicami przebiegał front w czasie oblężenia Wrocławia przez wojska Radzieckie. Wojska radzieckie strzelały z lasu gdzie stacjonowały a niemieckie z pobliskiego wzgórza zwanego Gronikiem (obecnie Gminne Wysypisko Śmieci). Jeszcze w latach 60-tych i 70-tych istniały okopy na Groniku. Można też było znaleźć granaty, i inne pozostałości po broni palnej. Część wschodnia Dankowic została zniszczona wskutek działań wojennych.

po II wojnie światowej:
W 1945 roku do Dankowic przyjechali pierwsi osadnicy ze wschodu tj.
z Wołynia. Otrzymali domy i ziemie jako repatrianci w zamian za dobra pozostawione na wschodzie. W roku 1946 roku napłynęli do Dankowic osadnicy z pod Nowego Targu a konkretnie z Ochotnicy Dolnej. Osiedlili się oni przeważnie w budynkach wielorodzinnych należących wcześniej do folwarku i w Pałacu. Osadnicy ze wschodu i z gór zajęli się rolnictwem Napłynęli też ludzie z innych regionów Polski. W Dankowicach osiedliło się kilka osób z Wielkopolski.
Od 1946 roku do około 1950 roku istniała w Dankowicach prywatna rzeźnia i sklep masarski. Prowadzone przez Czesława Jaśkowiaka. Później rzeźnię i sklep przejęła Gminna Spółdzielnia, która prowadziła je jeszcze w latach 60-tych XX wieku..

obecnie:
Obecnie wieś jest sołectwem. W radzie gminy ma jednego reprezentanta.
We wsi istnieje też sklep wielobranżowy.

BUDYNEK MIESZKALNY NR 19:

Dom mieszkalny pochodzi z 1882 roku (obecnie zamieszkały, dość dobrze utrzymany). Jest jednopiętrowy z ozdobnym pozornym ryzalitem i tympanonem nad nim w którym wpisany jest rok budowy.
Zbudowany jest z kamienia i cegły.

Przy wejściu znajduje się zabytkowy ganek drewniany.
Do niedawna budynek otoczony był płotem z kutego żelaza. Wjazd na podworzec zamykała duża żelazna brama. Bramę wspierały 3 duże 1,5 metrowej wysokości słupy granitowe z których do dzisiaj pozostały dwa.
Budynek posiada podpiwniczenie pod częścią budynku.
Dach jest dwuspadowy.

Wewnątrz jest obszerna klatka schodowa. Na parterze w korytarzu jest posadzka mozaikowa z płytek ceramicznych.
Dom przed laty posiadał osobne pomieszczenie z piecem piekarskim i dwoma dużymi kotłami tzw. pralnię oraz dużą kuchnię.

Do budynku dobudowane są obory, garaż i spichrz na zboże, nad którymi znajduje się strych na pasze dla bydła.

Podwórze wyłożone jest granitowymi kamieniami (tzw. kocie łby).

     

 

GLINICA


Wieś wielodrożnica położona na wys. ok. 162m. Na pd. i wsch. od wsi ok. 300 m od zabudowań przepływa Oleszna. Nazwa wsi zachowana od średniowiecza. Niemcy nazywali ją Gleinitz.

Wykopaliska odkryły tu ślady osadnictwa kultury unietyckiej. We wsi znajduje się kościół filialny z 1500 r. zbarokizowany w 1739r. pod wezwaniem św. Antoniego i św. Macieja. Kościół jest jedonawowy z węższym prezbiterium od wsch. i kwadratową wieżą od zach. We wnętrzu wyposażenie barokowe oraz ciekawe współczesne malowidła na ścianach i stropach. W prezbiterium strop krzyżowy.

Ciekawą architektonicznie jest też zagroda Nr 17 składająca się z jednopiętrowego budynku mieszkalnego z 1849r. oraz obory i stodoły z połowy XIX w., a także dom mieszkalno-gospodarczy Nr 18 z końca XIX w., z ciekawym ryzalitem pośrodku elewacji od ulicy, z loggią na wysokości I piętra rozdzielona kolumną oraz pilastrami przy narożach budynku.

Znajdują się tutaj też dwa krzyże pokutne łacińskie z granitu: jeden przy murze ogradzającym kościół od ulicy po prawej stronie wejścia o wys. 177 cm, rozpiętości ramion 121 cm, i grubości 13 cm; drugi przy budynku Nr 18 o wys. 147 cm, rozpiętości ramion 87 cm, grubości 14 cm, mocno pochylony na bok. W zachodnim krańcu wsi na rozwidleniu dróg znajdujemy jeszcze kapliczkę pokutną z kratą i wyrytą dzidą /mocno zatarta/. Kapliczka ma wymiary 222 x 42 x 20, zwieńczona jest ostrołukiem. Jest ona obecnie miejscem kultu. W literaturze datowana na okres wojny trzydziestoletniej /podaję wg. A. Scheera/.
Za zabudowaniami na pn. wsch. skraju wsi ładna w formie lipa drobnolistna o obwodzie 480 cm, ale niestety pień ma mocno wypróchniały.

We wsi 27 gospodarstw rolnych. Ludność zajmuje się głównie uprawą zbóż, buraków cukrowych, rzepaku oraz hodowlą.
Przez wieś przechodzi szlak turystyczny niebieski dochodzący szosą od strony Tomic, obok kościoła wychodzi na pn. za zabudowania i skręca w drogę polną na wsch. do Jordanowa.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1189 r. - Glinitz, Gleinitz;
1376 r. - Gleinicz;
1783 r. - Gleinitz.

2. Historia wsi i dóbr:
Majątek klasztorny. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1189 r. W tym roku biskup Sirozlaus z Wrocławia sprzedaje Glinicę zakonowi Joannitów z Tyńca. We wsi wymieniany jest kościół pw. Św. Bartłomieja Apostoła i pleban Gelenecz. W kolejnych dokumentach w 1305 r. wzmiankuje się plebana de Gelenecza, a w 1335 r. w Dezemregister nuncjusza Galhardusa de Carceribus wymienia się kościół. W 1783 r. miejscowość należy do komandorii braci maltańskich (tj. Joannitów), w posiadaniu których znajduje się do 1810 r. tj. do czasu sekularyzacji klasztorów. We wsi istnieje kościół katolicki i wiatrak. Zamieszkują ją 203 osoby. W 1845 r. właściciele majątku jest pan J. R. Bayrschke. We wsi istnieje ww. kościół katolicki oraz szkoła, a poza tym: wolne sołectwo, 9 majątków chłopskich, karczma, wiatrak, gorzelnia oraz 36 budynków na 26 posesjach. Hoduje się 805 owiec. Wśród 266 mieszkańców jest 1 do rodziny rzemieślnik. Od 1838 r. do czasów II wojny światowej największy majątek w Glinicy należy Roesslerów. W 1898 r. jego właścicielem jest Paul Roessler. Dobra te obejmują 105 ha ziemi: poza tym we wsi znajdują się jeszcze 4 mniejsze majątki. W 1917 r. w gospodarce wsi istotne znaczenie ma hodowla bydła. W 1937 r. poza hodowlą bydła mlecznego, uprawia się buraki cukrowe. Oprócz pól do majątku Roesslerów należy 7 ha na łąki, 1 ha lasów oraz 3 ha ogrodu.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
przed 1189 r. - biskup Sirozalus z Wrocławia;
od 1189 r. do 1810 r. - zakon braci maltańskich (Joannici);
od 1838 r. do II wojny światowej - rodzina Roesslerów;
1845 r. - ww. rodzina oraz J. R. Bayrsche Erden;
1898 r. - Paul Roessler.

 

JANÓWEK


Nieregularna wieś położona na pn. stokach Jańskiej Góry, na wysokości 165 - 180 m.
Szczyt Jańskiej Góry o wys. 252 m najwyższego szczytu Wzgórz Łagiewnickich, wznosi się na pd. od wsi. Na szczycie kamienna wieża widokowa jeszcze dostępna, choć zaczyna się rozpadać. Na pn. od wsi przepływa rzeka Oleszna odgradzająca tereny Janówka od Glinicy.

Na zach. od górnej części wsi odkryto osadę kultury pucharów lejkowatych i kolejno na niej narastające osady kultury unietyckiej i kultury łużyckiej.
Przed wojną istniały: Mały Janówek przy Reichau, Starszy Janówek na Johnsberge.
Nie odkryto żadnych dokumentów mówiących, która miejscowość ma wiekowe pierwszeństwo. John-jest to skrót od Johannes. To imię nosiło wielu znaczących ludzi kościoła: biskupów, kanoników, opatów. W 1070r. działał we Wrocławiu biskup Johannes. Wiele kościołów zostało poświęconych przez chrzciciela Johannesa.
Johannes: Bóg jest łaskawy; łaska Boża. (to jest znaczenie tego imienia).

Wsie, w których panowało pogaństwo, Kościół obdarzał chrześcijańskimi imionami, kiedy stawały się jego własnością. Johannesdorf - tak nazywano miejscowość do powstania chrześcijańskiego Janowa. Okręg Johnsdorf był znany do 1214r. jako Januszowicki. Jan-Janusz tłumaczy się jako Johann, Johannes.
W okresie od lutego do maja 1945r. przez Jańską Górę przebiegał front, ale na tym odcinku nie było większych walk.
Wieś składa się z dwóch części, zachodniej - właściwego Janówka - e oraz wschodniej -dawnego Kaniowa - gospodarstwa dawniej wchodzącego w skład kombinatu Hodowli Zwierząt Zarodowych w Łagiewnikach.
W górnej części wsi znajduje się pałac z początku XX w. /Nr 17/ jednopiętrowy z mansardowym dachem. W dole dawny młyn wodny /Nr 1/, obecnie jednopiętrowy budynek mieszkalny.

W centrum wsi pod dębem o obw. 300 cm murowana kapliczka. Warto też zobaczyć w zach. krańcu wsi przy ostatnich zabudowaniach lipę drobnolistną o obw. 340 cm oraz staw hodowlany utworzony na dawnej młynówce.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1414 r. - Jonsdorf;
1783 r. - Ober Johnsdorf.

2. Historia wsi i dóbr:
Majątek rycerski. W 1783 r. Janówek należy do pana von Schikfus. We wsi znajduje się folwark i 2 młyny wodne. Zamieszkuje ją 117 osób. W 1845 r. właścicielem majątku jest Paul Stephan, który posiada go od 1843 r. We wsi istnieje folwark, 2 młyny wodne, wiatrak, browar, gorzelnia i hodowla 620 merynosów. W 23 domach mieszkają 172 osoby, w tym 4 rzemieślników. W 1898 r. majątek obejmuje 204 ha ziemi, w tym 186 ha pól. W 1917 r. należy do Siegfrieda von Richthofen. W 1937 r. właścicielem majątku jest Lothar Heinzel (dr filozofii), który posiada go od 1935 r. W tym czasie do majątku należą 52 ha pól oraz 1 ha parku. Pozostałą część dawnych dóbr podzielono na 4 tzw. majątki chłopskie.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r. - pan von Schifkus;
od 1843 r., 1845 r. - Paul Stephan;
1917 r. - Siegfried von Richhtofen;
od 1935 r., 1937 r. - Lothar Heinzel.

 

JEZIERZYCE WIELKIE


Wieś ulicówka położona na terenie lekko sfalowanym na wys. ok. 150 m.
Wykopaliska stwierdziły tu osadnictwo kultury unietyckiej i łużyckiej.
We wsi kilka zabytkowych, budynków.

Pod n-rem 11 dawny zespół folwarczny z XVIII w. Budynek pałacowy jednopiętrowy z 1732r. z dachem dwuspadowym z naczółkami. Elewacje zniszczone nowymi przeróbkami i przybudówkami. Od podwórza na elewacji ślady lizeny i gzymsów ozdobnych oraz dość ładny portal wejściowy. Obok budynki gospodarcze z XVIII i XIX w. o ciekawych elewacjach, ale dość zniszczonych. Nakryte dachami dwuspadowymi krytymi dachówką ze świetlikami.
Dom mieszkalny Nr 27 z 1 połowy XIX w., jest parterowy, z dachem dwuspadowym z naczółkami i lukarnami. Od ulicy przy draniach i narożnikach ślady boniowania.

Dom mieszkalny Nr 1 zbudowany w 1880 r. jednopiętrowy, z dachem dwuspadowym. Elewacja szczytowa od ulicy ozdobiona gzymsami nad piętrem i pod oknami poddasza.
Dom mieszkalny Nr 8 z końca XIX w., parterowy z mieszkalnym poddaszem, z dachem dwuspadowym z naczółkami. Ozdobiony gzymsami nad portalem i pod oknami poddasza.
We wsi szkoła podstawowa oraz sklep spożywczo-przemysłowy. Na pn. od wsi na wzgórzu żwirownia, a na jej zboczach dużo nor króliczych.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1783 r. - Gross Jeseritz;

2. Historia wsi i dóbr:
W 1783 r. Jezierzyce Wielkie stanowią własność skarbu państwa i liczą 210 mieszkańców. W 1845 r. miejscowość nadal należy do skarbu państwa. Znajduje się w niej: 1 wolne sołectwo, wiatrak, 47 domów. Hoduje się 860 owiec i 144 sztuki bydła. Wśród 336 mieszkańców jest 7 rzemieślników.W 1898 r. podaje się trzech właścicieli i majątku: Emila Winklera (od 1857 r.), Annę Hiersemann oraz Eugeniusza Hiersemanna (w posiadaniu tej rodziny od 1874 r.) oraz K. Boelkel. Gospodarka opiera się na hodowli bydła i trzody chlewnej oraz uprawie buraków cukrowych. W 1937 r. wieś należy do pani Wally Gellner (której rodzina posiada ją od 1857 r.) oraz 5-ciu innych osób. Duże znaczenie ma hodowla trzody chlewnej.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r., 1845 r. - skarb państwa;
od 1857 r., 1898 r. - Emil Winkler;
od 1857 r., 1937 r. - rodzina Gellnerów;
od 1868 r., 1917 r. - R. Seeliger;
od 1874 r. - rodzina Hiersemann;
1898 r. - ww. oraz Anna Hiersemann i Eugeniusz Hiersemann;
1917 r. - O. Hiersemann, E. Winkler, K. Boelkel;
1937 r. - pani Wally Gelner orz 5 innych właścicieli.

 

 

KANIÓW


1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1783 r. - Kaningen lub Kanigen.

2. Historia wsi i dóbr:
W 1783 r. Kaniów należy do wrocławskiego konwiktu kościoła Św. Krzyża. Wieś zamieszkują 53 osoby. Przed sekularyzacją klasztorów w 1810 r. właścicielem Kaniowa był zakon krzyżowców z Wrocławia, potem ich dobra przechodzą na własność skarbu państwa. W 1845 r. we wsi jest wolne sołectwo, 5 domów i 65 mieszkańców. Od 1808 r. majątek w Kaniowie należy do rodziny von Fraustadt.W 1898 r. jego właścicielką jest Wilhelmina Fraustadt. Dobra obejmują 76 ha ziemi. W 1917 r. gospodarka wsi opiera się na hodowli bydła i trzody chlewnej oraz uprawie zbóż i buraków cukrowych. W 1937 r. właścicielem majątku w Kaniowie jest E. Grundmann.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r. - konwikt kościoła Św. Krzyża we Wrocławiu;
przed 1810 r. - zakon krzyżowców z czerwoną gwiazdą z Wrocławia;
od 1808 r. - rodzina Fraustadtów;
po 1810 r., 1845 r. - skarb państwa i rodzina Fraudstadtów;
1898 r. - Wilhelmina Fraustadt;
1937 r. - E. Grundmann.

 

KAROLIN


Jest to dawny folwark wraz z osadą przyfolwarczną położony u podnóża Wzgórz Oleszeńskich na wys. 190 - 220 m.
Przepływający przez wieś potok powyżej wyżłobił w zboczu jar dochodzący do 2 rn głębokości przy szerokości ok. 5 m. Drugi węższy jar znajduje się na pn. zach. od wsi wśród pól.

W Karolinie zachował się cały dawny zespół dworski składający się z pałacu, oficyny dworskiej i zabudowań gospodarczych. Wszystko użytkowane obecnie przez PRP "KAROLIN".
Pałac jest obiektem klasycystycznym z końca XVIII w. Jest to budynek dwupiętrowy z ryzalitem szczytowym oraz wejściem głównym obramionym pilastrami z tympanonem nad nimi. Dach nad głównym korpusem dwuspadowy, całość kryta dachówką. Elewacje ozdobione gzymsami: międzykondygnacyjnym, podokiennym i bardzo ładnym wieńczącym. W pałacu obecnie dyrekcja gospodarstwa.

Za pałacem park z końca XVIII w. o pow. 1,5 ha dość dobrze utrzymany. W drzewostanie dęby, kasztanowce, buki, klony, topole, sosna wejmutka, kasztan jadalny, robinie. Na środku pomnikowy dąb o obwodzie 395 cm i wysokości 24 m.

Poniżej pałacu przy wejściu na podwórze gospodarstwa po lewej, oficyna dworska dwupiętrowa z dachem dwuspadowym z naczółkami. Elewacja od podwórza ozdobiona w środku pilastrami i ozdobnym zwieńczeniem drzwi wejściowych.

Po drugiej stronie wjazdu stajnia murowana pochodząca z 1886r. zbudowana z kamienia i cegły z ozdobnymi sterczynami w narożnikach, z dachem dwuspadowym.
Na przeciw stajni po drugiej stronie podwórza obora murowana z końca XIX w., również z dachem dwuspadowym.
Dość ładnym jest też dom Nr 6 zbudowany u stylu klasycystycznym, parterowy, kryty dachem czterospadowym
Idąc w górę lewym brzegiem potoku zobaczymy jeszcze ciekawą drewnianą kapliczkę słupową. Nad potokiem wiosną kwitną przebiśniegi.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości:
1375 r. - Karlsdorff;
1845 r. - Karlsdorf.

2. Historia wsi i dóbr:
Majątek rycerski. W 1845 r. wieś należy do Rudolpha Hensa. Znajduje się tam pałac z folwarkiem, 18 domów, młyn wodny, browar, gorzelnia, cegielnia oraz hodowla 1102 merynosów. Wśród 156 mieszkańców jest 3 rzemieślników. Do majątku należy też przysiółek Karlsbrunn z młynem wodnym, 3 domami i 10 mieszkańcami. Od 1886 r. majątek w Karolinie stanowi całość z Winną Górą (Weinberg) i należy do rodziny von Websky. W 1898 r. właścicielem jest Wiktor von Websky. Dobra obejmują 402 ha ziemi, w tym 240 ha pól. Prowadzona jest hodowla bydła i merynosów, pracuje też cegielnia. W 1917 r. gospodarka majątku opiera się na hodowli bydła, uprawie buraków cukrowych, lnu, jęczmienia oraz roślin na nasiona. Na terenie majątku znajduje się kamieniołom. W 1937 r. obie miejscowości nadal stanowią jedną posiadłość, obejmującą m. in. 9 ha łąk, 14 ha pastwisk, 151 ha lasów, 1-hektarowy ogród. Kontynuowana jest działalność gospodarcza taka, jak w 1917 r. Wprowadzono dodatkowo hodowlę merynosów.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1845 r. - Rudolph Hens;
od 1886 r. - rodzina von Websky;
1898 r. - Wiktor von Websky;

 

MLECZNA


Wieś tzw. "ulicówka" położona na lewym brzegu Ślęzy na wys.159 m. Badania archeologiczne ujawniły tu osadę kultury łużyckiej. Historia pisana wsi prawie nie istnieje.

Pod nr-em 15 znajduje się dwór z pocz. XIX w. przebudowany w końcu tegoż wieku. Jest to budynek założony na planie prostokąta, jednopiętrowy z dachem dwuspadowym z naczółkami z wejściem przyozdobionym dość zniszczonym portalem. Przy wjeździe na podwórze dworskie leży narzutowy głaz o obwodzie 250cm.
Drugi głaz o obwodzie 350 cm znajdziemy przy drodze do Jezierzyc. Przy tejże drodze stoi granitowy słup graniczny.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1288 r. - Mlesco;
1351 r. - Mleczow;
1783 r. - Mlitsch lub Mlietsch
1845 r. - Mlietsch;
1937 r. - Lohetal.

2. Historia wsi i dóbr:
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1351 r. W tym roku Bolko, książę śląski, pan na Książu, Świdnicy i Niemczy potwierdza kapitule kościoła Św. Krzyża we Wrocławiu posiadanie folwarku Mleczna, wolnego od powinności wynikających z prawa książęcego i zezwala na lokację jako wsi czynszowej z pełnym sądownictwem i zwolnieniem od świadczeń wynikających z prawa książęcego. W 1783 r. Mleczna należy do kapituły katedry wrocławskiej. We wsi wymienia się wiatrak i 132 mieszkańców. W 1898 r. miejscowość posiada dwóch właścicieli:Reinholda Zirpela i Paula Froemsdorfa. W 1917 r. we wsi uprawia się zboże oraz buraki cukrowe i hoduje bydło. W 1937 r. właścicielami majątków są: Alfred Zirpel posiadający 143 ha ziemi i Leopold von Schickfus und Neudorff posiadający 137 ha ziemi.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1351 r. - kapituła kościoła Św. Krzyża we Wrocławiu;
1783 r. - kapituła katedry we Wrocławiu;
1898 r. - Reinhold Zirpel i Paul Froemsdorf;
1937 r. - Alfred Zirpel i Leopold von Schickfus und Neudorff.

PIOTRÓWEK


Wieś przydrożna i zabudowania dworskie położone za Oleszną, gdy przełamuje się ona pod Jańską Górą na wys.175-180 m.

Badania archeologiczne stwierdziły tu osadę jeszcze z neolitu oraz średniowieczne grodzisko z XIII w.
W zespole dworskim znajduje się bardzo zaniedbany pałac zbudowany w 1897r. w stylu neoklasycystycznym /Nr 27/. Jest to budynek piętrowy założony na planie prostokąta z ryzalitami i gankami na kolumnach, oraz okrągłą wieżą w narożniku. Dachy ma czterospadowe, pokryte dachówką. We wnętrzach niektóre stropy drewniane zapadają się, a szkoda, bo na sufitach były ładne plafony, a na ścianach różne ozdoby sztukateryjne.

Budynek Nr 15 to oficyna dworska mieszkalno-gospodarcza. W części piętrowa, kryta dachem dwuspadowym z lukarnami.
W kier. pn. wsch. 200 m za wsią kaplica chyba dawniej grobowa użytkowana jako kościół filialny, z tympanonem na czterech kolumnach, wyłożona piaskowcem. Dach w formie kopuły kryty blachą.
Na wschód od pałacu nad stawem znajduje się grodzisko. z XIII/XIV w. oznaczone głazem z napisem. Dalej w tym kierunku na zboczach Jańskiej Góry stary kamieniołom, gdzie wydobywano serpentynit i nefryt.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości:
1783 r. - Peteresdorf.

2. Historia wsi i dóbr:
Majątek rycerski. W 1783 r. właścicielem wsi jest pan von Poser. Znajduje się tam folwark i młyn. Piotrówek liczy wtedy 155 mieszkańców. W 1845 r. miejscowość należy do Carla F. von Hirscha. Znajduje się w niej pałac i folwark, 36 domów, młyn wodny i młyn napędzany siłą końskich mięśni, browar, gorzelnia i hodowla 900 merynosów. Wśród 222 mieszkańców 3 jest rzemieślnikami. W 1898 r. właścicielem Piotrówka jest Ulrich F. von Richthofen. Majątek obejmuje 288 ha ziemi, w tym 232 ha pól. Znajduje się w nim też młyn wodny i kamieniołom. W 1917 r. duże znaczenie gospodarcze ma hodowla bydła i uprawa buraków cukrowych. W 1937 r. majątek jest w zarządzie Schlesische Landgesellschaft Breslau. We wsi są jeszcze 4 folwarki posiadające innych właścicieli.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r. - pan von Poser;
1845 r. - Carl F. von Hirsch;
1898 r. - Ulrich F. von Richthofen;
1937 r. - zarządca Schlesische Landgesellschaft Breslau oraz 4 innych właścicieli.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r. - pan von Poser;
1845 r. - Carl F. von Hirsch;
1898 r. - Ulrich F. von Richthofen;
1937 r. - zarządca Schlesische Landgesellschaft Breslau oraz 4 innych właścicieli.

 

POPOWICE


Niewielki przysiółek ulicowy położony 500 m od prawego brzegu Ślęzy na wys. 150 m.
W pobliżu wsi odkryto osadę kultury łużyckiej oraz okresu wczesnego żelaza. Wieś po raz pierwszy wymieniona w dokumentach w roku 1260 jako Popowici.

Warto tu zobaczyć dom mieszkalny Nr 6 z 1909 r. piętrowy, z dachem dwuspadowym z naczółkami i lukarnami. Na elewacjach gzymsy międzykondygnącyjne i podokienne.
Drugim ciekawym obiektem jest budynek Nr 9 z l836r. piętrowy z czterospadowym dachem, z ryzalitem pozornym środkowym. Elewacje na on ozdobione gzymsami i boniowaniem oraz dekoracyjnymi obramieniami okien i wejścia. Obok zabudowania gospodarcze z XIX w.

Na wschód od wsi niewielki /0,5 ha/ park z drzewostanem składającym się z lip, klonów, olch, robinii i świerków.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1288 r. - Popowiz;
1372 r. - Popilwicz;
1783 r. - Poppelwitz;
1937 r. - Dreihoefen.

2. Historia wsi i dóbr:
Wieś podzielona pomiędzy różnych właścicieli. Już od ok. 1750 r. jeden folwark posiada rodzina Simonów. Inny folwark od XVIII w. Należy do rodziny Bielerów. W 1783 r. posiada tu swe dobra konwikt katedralny. Żyje w nich 57 "dusz". Przed 1810 r. tj. przed kasacją klasztorów, w Popowicach posiadał majątek zakon krzyżowców. Po 1810 r. dobra te przeszły na własność skarbu państwa i w jego posiadaniu znajdowały się w 1845 r. W tym czasie jest tu wolne sołectwo i 9 domów zamieszkanych przez 92 osoby. Jest wśród nich jeden rzemieślnik. W 1898 r. Popowice stanowią jedną posiadłość z Biskupicami (Bischkowitz). W 1917 r. oraz w 1937 r. w Popowicach mają swe posiadłości: Oswald Simon (folwark wraz z 59 ha ziemi) i Gustaw Bieler (folwark z 42 ha ziemi).

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
od XVIII w., 1937 r. - rodzina Bielerów;
od ok. 1750 r., 1937 r. - rodzina Simonów;
1783 r. - konwikt katedralny wrocławski;
przed 1810 r. - zakon krzyżowców z czerwoną gwiazdą z Wrocławia;
od 1810 r., 1845 r. - skarb państwa;
1917 r., 1937 r. - Oswald Simon oraz Gustaw Bieler.

 

POŻARZYCE


Jest to wieś dawniej służebna i folwark oddalone od siebie ok. 1 km, położone na prawym brzegu Ślęzy na wys. ok. 160 m.
Na terenie wsi odkryto osady kultury łużyckiej, z okresu wpływów rzymskich oraz z X - XII w.
W rowie przy drodze łączącej obie części wsi rośnie chroniony - zimowit jesienny, który zwraca na siebie uwagę w okresie kwitnienia - tj. we wrześniu.

 

Pożarzyce I


Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1376 r. - Pozericz;
1783 r. - Poseritz.

2. Historia wsi i dóbr:
W 1783 r. wieś Pożarzyce stanowi własność skarbu państwa i ten stan własnościowy trwać będzie do czasów II wojny światowej. W 1783 r. we wsi znajduje się folwark i 2 młyny wodne. Zamieszkuje ja 118 osób. W 1845 r. w Pożarzycach jest pałac, 32 domy, młyn wodny i hodowla 1700 merynosów. Wśród 135 mieszkańców jest 4 rzemieślników. Do majątku należy też folwark Roth-Poseritz, w którym znajduje się 1 budynek mieszkalny z 55 mieszkańcami oraz przysiółek Neumuehle z młymen wodnym, 1 budynkiem mieszkalnym i 14 mieszkańcami. W 1898 r. majątek obejmuje 326 ha ziemi, w tym 219 ha pól. W 1917 r. i w 1937 r. wielkość majątku nie ulega zmianie. Uprawia się głównie buraki cukrowe. Prócz pól jest 40 ha łąk i 1-hektarowy ogród.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
1783 r. do czasów II wojny światowej - skarb państwa.

 

Pożarzyce II


Obecnie przysiółek wsi Pożarzyce II położony na północ od wsi przy zachodniej stronie drogi na Jezierzyce Wlk., składający się z zespołu dworsko-folwarcznego wraz z parkiem i kilku pojedynczych domów mieszkalnych. Zabudowa folwarczna uformowana w czworobok zamykający brukowany majdan.

 

TOMICE


Nieregularna wieś przydrożna położona na lewym brzegu Olesznej, która wżyna się dość głęboko w lessową glebę, tuż u stóp Jańskiej Góry.
Na pn. od wsi między Oleszną, a szosą do Glinicy odkryto osadnictwo poczynając od neolitu z zabytkami kultury unietyckiej, okresu wpływów rzymskich i średniowiecza.

W 1945 r. na wsch. od wsi wzdłuż Olesznej od lutego do maja przebiegał tędy front.
We wsi warte są zobaczenia:
Zagroda Nr 2 - Dom mieszkalny - piętrowy z XVIII w. przebudowany w końcu XIX w. z mansardowym dachem, w elewacjach ma on gzymsy: międzykondygnacyjny, podokienny i wieńczący. Od wsch. dobudowano nowsze część z tarasem zamiast dachu, z kamienną barierką. Jest tu też murowana obora z poł. XIX w.
Dąb szypułkowy o obw. 395 cm rosnący na pastwisku za stodołą zagrody Nr 7.
Park w centrum wsi z sosną czarną, żywotnikami, świerkami, klonami, jaworami, lipami, dębami i brzozami/ najgrubszy dąb ma obw. 315 cm .

Zagroda Nr 10. Dom mieszkalno-gospodarczy z l860r., piętrowy z dachami dwuspadowymi z naczółkami i lukarnami. Na elewacji ryzalit pozorny środkowy, gzyms międzykondygnacyjny i wieńczący oraz na części budynku barierka po zabudowanym tarasie, przed wejściem drewniany ganek. Obora murowana z l864r., stodoła z 1852r. i wozownie, z połowy XIX w.

Dom Nr 11 z 1870 r., piętrowy z poddaszem, dach dwuspadowym z naczółkami i lukarnami, w elewacji frontowej lizeny, wokół budynku piękny gzyms wieńczący i skromny międzykondygnacyjny.
Poniżej wsi na kolanie Olesznej, na wysokiej skarpie stanowisko śnieżyczki przebiśniegu.
Na pn. zach. krańcu pól należących do Tomic przy drodze ze Świątnik do Jordanowa znajduje się wyrobisko gdzie wydobywano serpentynit. Porośnięte jest ono ciekawą roślinnością, między innymi występują: paprotka pospolita, orlica pospolita, rozchodnik ostry, pięciornik złoty, krzyżownica zwyczajna, wilczomlecz sosnka, rzeżucha łąkowa, różne trawy, a w części zabagnionej czermień błotna.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1350 r. - Thomicz;
1371 r. - Thomnicz;
1783 r. - Thomiz lub Domitz.

2. Historia wsi i dóbr:
Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1350 r. W tym roku Kilian von Hugwicz sprzedaje Mikołajowi von Sifrdraw folwark Tomice w okręgu Niemcza wraz z 10 łanami ziemi, zbiorami, dworem oraz wyższym i niższym sądownictwem. W XVIII w. w Tomicach jest kilka majątków. Od 1775 r. jeden z nich należy do Rodziny Siegertów. W 1783 r. majątek w Tomicach posiada kapituła katedralna we Wrocławiu i w tym posiadaniu pozostanie on do 1810 r. tj. do czasu sekularyzacji klasztorów. W 1783 r. we wsi znajduje się młyn wodny. Liczy ona 103 mieszkańców. Od 1810 r. majątek, należący poprzednio do wrocławskiej kapituły katedralnej, stanowi własność skarbu państwa i w jego posiadaniu znajduje się w 1845 r. W tym roku we wsi istnieje wolne sołectwo, 12 budynków mieszkalnych, młyn wodny, tartak, browar, gorzelnia, hodowla 552 merynosów. Wśród 115 mieszkańców jest 4 rzemieślników. Od 1840 r. jeden z majątków znajduje się w posiadaniu rodziny Roethigsche. Inny należy do rodziny Hoffmanów. W 1898 r. i w 1917 r. w Tomicach istnieją 4 majątki. Właścicielem jednego z nich od 1861 r. jest Otto Jerchel. W 1937 r. w majątku, należącym do rodziny Jerchelów, uprawia się głównie buraki cukrowe i len. Inny folwark, należący do Gustawa Siegerta obejmuje 61 ha ziemi. Prowadzi się tu hodowlę bydła i uprawę buraków cukrowych. W 1937 r. w Tomicach istnieją jeszcze 2 folwarki: jeden o powierzchni 44 ha należy do spadkobierców rodziny Roethigsche, drugi o powierzchni 49 ha jest w posiadaniu Bruno Hoffmanna.

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
do 1350 r. - Kilian von Hugwicz;
od 1350 r. - Mikołaj von Sifridraw;
od 1775 r., 1937 r. - rodzina Siegertów;
1783 r., d 1810 r. - kapituła katedralna we Wrocławiu'
od 1810 r., 1845 r. - skarb państwa;
od 1840 r., 1917 r. - rodzina Roethigsche;
od lat 30-tych XIX w., 1937 r. - rodzina Hoffmanów;
od 1861 r., 1898 r. - Otto Jerchel;
1917 r., 1937 r. - rodzina Jerchelów;
1937 r. - Gustaw Siegert, Bruno Hoffmann, spadkobiercy rodziny Roethigsche.

 

WILCZKOWICE


Wieś przydrożna położona na pn. od Jordanowa na terenie lekko sfalowanym, na wys. 152 m nad potokiem Cieniawa.

We wsch. krańcu wsi wznoszą się ruiny późnoromańskiego kościoła z XIII w. przebudowanego w XV i XIX w. Zbudowany on był z miejscowego serpentynitu łupanego. W XIX w. dobudowano z cegły kwadratową wieżę neogotycką. Na jej ostrołukowym portalu wyryto datę 1878r. Kościół był na planie prostokąta z kwadratowym prezbiterium, w którym można jeszcze zobaczyć sklepienie krzyżowo-żebrowe ze zwornikiem. Wokół kościoła cmentarz ogrodzony murem również z serpentynitu, miejscami uzupełniony cegłą. Przy tym murze stoi granitowy krzyż pokutny o wym. 170 x 90 x 25 cm. Na ruinach wieży kościelnej znajdowało się do 1982r. stale zasiedlone gniazdo bocianie, obecnie przeniesione na sąsiednie drzewo.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1286 r. - Wilkowicz;
1296 r. - Wilczkowicz;
1316 r. - Wilczcowicz;
1347 r. - Wilczkowicz;
1783 r. - Wischwitz lub Wilschkowitz;
1845 r. - Wilschkowitz;
1937 r. - Wolfskirch.

2. Historia wsi i dóbr:
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1286 r. Wtedy to Swatosiaus Schulze z miejscowości Wilczkowicz jest świadkiem po stronie księcia Henryka Śląskiego. W 1296 r. książę Henryk nadaje klasztorowi klarysek z Wrocławia swój majątek Wilczkowicz ze wszystkimi podatkami, sołectwem, patronatem nad kościołem. W 1347 r. Werner, franciszkański prowincjał saski i Mikołaj, wizytator klarysek wrocławskich, stwierdzają, że zgromadzone w ich obecności zakonnice z tegoż klasztoru nadały dożywotnio siostrze Elżbiecie wieś Wilczkowice, która należała do jej zmarłej siostry, ksieni Anny. Wystawcy stwierdzają również, że Elżbieta otrzymała od królowej węgierskiej 2 grzywny czynszu z tejże wsi. W 1783 r. Wilczkowice nadal stanowią własność klasztoru klarysek z Wrocławia. We wsi znajduje się szkoła i wiatrak. Żyje tu 291 "dusz". Po kasacji zakonów w 1810 r. miejscowość przechodzi na własność skarbu państwa i stan ten jest aktualny w 1845 r. We wsi znajduje się wtedy 60 budynków mieszkalnych, 2 wolne sołectwa, kościół ewangelicki, szkoła katolicka, hodowla z 1298 owcami. Wśród mieszkańców jest 8 rzemieślników. W 1898 r. Wilczkowice są podzielone między 6-ciu właścicieli. Od 1879 r. jeden z majątków posiada rodzina Harfischów, drugi od 1881 r. należy do rodziny Eschenbachów. W 1917 r. majątek o powierzchni 248 ha należy do C. P. von Raehrich. Prócz niego w Wilczkowicach mają także swe posiadłości H. Eschenbach, W. Katetz, Klinner. W 1937 r. właścicielem posiadłości Eschenbachów jest Walter. Jego majątek obejmuje 127 ha ziemi. Podstawowe gałęzie produkcji to: hodowla bydła i uprawa buraków cukrowych. Posiadłość E. Hartischa obejmuje 67 ha ziemi. Prowadzona jest tam hodowla bydła, uprawa buraków cukrowych i zbóż. Właścicielami pozostałych majątków są: F. Halm (do niego należy 22 ha ziemi), W Katetz, F. Kliner.


U góry kościół, pomnik wojenny, niżej sklep Aßmanna i gospoda w latach 1920-1937.

 

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
przed 1296 r. - Henryk V, książę Śląska;
od 1296 r. do 1810 r. - klasztor klarysek z Wrocławia;
od 1810 r., 1845 r. - skarb państwa;
od 1879 r., 1937 r. - rodzina Hartischów;
od 1881 r., 1917 r., 1937 r. - rodzina Eschenbachów;
1917 r. - C. P. von Raehrich, H. Eschenbach, W. Katetz, Klinner;
1937 r. - Walter Eschenbach, W. Katetz, F. Klinner, E. Hartisch, F. Halm.

 

Wilczkowice, kościół św. Kazimierza przed odbudową.

Kościół św. Kazimierza, widok na zniszczone prezbiterium. 

1912 WILCZKOWICE - SZKOŁA, KOŚCIÓŁ, SKLEP

 

WINNA GÓRA


Wieś ulicówka położona na wschodnich stokach Gozdnika na wysokości 185-220 m.
We wsi trzy ciekawe domy mieszkalne.

Dom Nr 1 z 1873 r. murowany piętrowy z poddaszem, dach dwuspadowy kryty dachówką. Środek elewacji dekorowany pilastrami. Dom Nr 5 z końca XIX w. murowany, piętrowy z poddaszem, dach dwuspadowy z naczółkami. Gzymsy miedzykondygacyjny i wieńczący. Dom Nr 6 z początku XX w. murowany, piętrowy z dużym strychem. Dach czterospadowy. Gzymsy miedzykondygnacyjne i podokienny. Okna piętra z łukowym zwieńczeniem. Parter ma zmienione okna i dobudowaną sień, na której wspiera się balkon.

Z góry do wsi schodzi dość głęboki wąwóz zalesiony, w nim można późną jesienią zobaczyć" kwitnący bluszcz pospolity, a wiosną ciemiernik zielony. Przy drodze prowadzącej w kierunku Przemiłowa przez przełęcz na pd. od Gozdnika, 300 od Winnej Góry rośnie wśród pól dąb szypułkowy o obwodzie 315 cm i wysokości 15 m.
Przez wieś przechodzi niebieski szlak turystyczny schodzący do centrum wsi polną drogą spod Gozdnika i idący w dół przez wieś, a zaraz za wsią schodzący znów na polną drogę w kierunku Glinicy.

Wyciąg z historii:

1. Poprzednie nazwy miejscowości: 
1371 r. - Weinberg;
1898 r. - Karlsdorf-Weinberg.

2. Historia wsi i dóbr:
Już w końcu XVIII w. wieś podzielona jest na kilka posiadłości. Jedną z nich od 1760 r. stanowi własność rodziny Giehlerów. Inna od 1796 r. do rodziny Grundmannów. W 1783 r. posiada tu swoje dobra także pan von Schicktus. W tym roku wieś liczy 106 mieszkańców, znajduje się tam folwark. W 1845 r. właścicielem drugiego majątku jest R. Mens. Prócz folwarku jest tam wolne sołectwo, 21 budynków mieszkalnych. Wśród 112 mieszkańców jest 3 rzemieślników. W 1898 r. i w latach następnych Winna Góra stanowi jeden organizm administracyjny z Karolinem (Karlsdorf). Od 1886 r. ma tu swoje posiadłości rodzina von Websky. W 1898 r. właścicielem jest Wiktor von Websky. Jego dobra w Karolinie i Winnej Górze obejmują 402 ha ziemi, w tym 240 ha pól. Podstawę gospodarki stanowi hodowla bydła i merynosów orz produkcja cegielni. W 1917 r. właścicielami dwóch majątków w Karolinie-Winnej Górze są: Oswald Giehler (posiadający 43,5 ha ziemi) oraz Oswald Grundmann (posiadający 33 ha ziemi). W 1937 r. posiadłość rodziny von Websky nadal należy do Wiktora. Jego majątek obejmuje 400 ha ziemi, w tym 21 ha pól, 9 ha łąk, 14 ha pastwisk, 151 ha lasów, z których pozyskuje się drewno, 1-hektarowy ogród. Poza tym von Websky posiada cegielnię oraz hodowlę merynosów. Właścicielami pozostałych majątków są: W. Giehler (posiadający 37 ha ziemi), A. Grundmann (posiadający 33 ha ziemi i prowadzący głównie hodowlę bydła) oraz H. Bienert (24 ha ziemi).

3. Wykaz znanych ze źródeł właścicieli wsi i dóbr:
od 1760 r. - rodzina Giehlerów;
od 1796 r. - rodzina Grundmannów;
1783 r. - pan von Schicktus;
1845 r. - R. Mens;
od 1886 r. - rodzina von Websky;
1898 r. - Wiktor von Websk;
1917 r. - Oswald Giehler, Oswald Grundman;
!937 r. - Wiktor von Websky, W. Giehler, A. Grundmann, H.Bienert.